بازگشت
روزۀ مسافـر
امیــن الــدین « سعـیـدی- سعید افغانی » امیــن الــدین « سعـیـدی- سعید افغانی »

 

تتبع ونگارش :

مدیر مرکز مطالعات ستراتــیــژیکی افغان

ومسؤل مرکزفرهنگی د حق لاره- جرمنی

ماه رمضان یکی از با تقوای ترین ماه  سال است .  در فضیلت وعظمت این ماه پیامبر بزرګوار اسلام محمد صلی الله علیه وسلم در حدیثی   
 میفرماید:

 «  من صام رمضان إيمانٱ واحتسابٱ غفرله ما تقدم من ذنبه – رواه ابوهریره » (  كسى كه از روى ايمان  واميد كسب اجر  وپاداش ، ماه رمضان را  روزه بگيرد  گناهان  (  صغيره )   گذشته  او بخشوده  مى شود . روایت از ابو هريرة رضی الله عنه) .



پیامبر صلی  الله عليه وسلم در جاى ديگرى ميفرمايد :

 «   ارمض الله فيه  ذنوب المؤ منين  وغفور  الله  لهم » (  ماه رمضان ماه است  كه آن گناهان  مؤمنان  پاك  وشسته  ميشود  وپروردگار   ايشان را مى بخشد .).

ماه رمضان ماه است که بر اساس  حکم قرآن عظیم الشان « شهر رمضان الذى انـــــزل فيه القرآن هدى للناس وبينت من الهدى والفرقان »( ماه رمضان  ماه ا ست كه در آن  قرآن نازل شده كه رهنمايى  مردم  است  ودلائل  هدايت  وتميز بين حق وباطل مى باشد.)

وماه رمضان از جمله  ماه های است که در آن شب با عظمت لیله القدر وجود دارد که عبادات در این شب بهتر از  هشتاد سه سال  است «.... ليلة القدر  ليلة  القدر خير من الف شهر »(  شب قدر بهتر است از هزار ماه )

بنا اهمیت که این ماه در تقوای ودر بجا آوردن  عبادات  دارد ، اگرچه مسافرت در ماه مبارک رمضان ممانعتی ندارد ، ولی نباید این مسافرت برای فرار از روزه صورت گیرد .  برای مسلمانان است که در این ماه از مسافرتهای غیر ضروری وحیاتی جلوگیری بعل ارد . بخاطر اینکه در عبادات  یک روزه دار  تقلیل  ،کمبودی ونقصانی  بعمل نیاید واز فضلیت  این ماه مبارک بطور احسن ، بهتر مستفید گردد .

 ناگفته نباید گذاشت که به فضل وعظمت پروردگار علم وتکنا لوژی بشری امروزی به حدی رسیده است که انسانها  را از مسافرت های  غیر  ضروری در  امان میگذارد .ولی اگر با آنهم مؤمن در  این ماه مبارک به مسافرت بپردازد ، دین مقدس اسلام برای مسافر خوردن روزه  ماه رمضان  را مباح دانسته  است.

«  فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ  » (سورة البقرة: آية   ۱۸۴)

 ( كسانيكه  از شما  مريض ويا در سفر  باشد ، شمار روز هاى  ديگر  آنرا بگيرد. (  جواز دارد كه روزه را افطار نمايد. )

همچنان  در حديثی آمده  است که : « ان الله وضع عن المسافر الصوم و شطر الصلاة و عن الحبلی و المرضع الصوم » ( خداوند از مسافر ؛ روزه و نيمه نماز را برداشته و از زن حامله  و شير ده روزه را برداشته ) اخرجه احمد و اهل السنن و حسنه الترمذی .

يعنی مسافر در رمضان افطار کند و بعد روزهای ديگری از غير رمضان به جای آن روزه بگيرد .

حدود مسافت برای مسافرت:

علماء حدود مسافتى را که در جمله  سفر آنرا میشمارند (  4 بُرد ) معرفی داشتنه اند .  هر بُرد عربى برابر است با (22.176) كيلومتر، در نتيجه مسافتى كه احكام سفر به آن تعلق ميگيرد برابر است با 4 برابر اين مقدار يعنى (88.704) كيلومتر ( برای معلومات مزید مراجعه شود  به كتاب «الفقه الإسلامي وأدلته» 1/74-75).

علما برای تآیید نظرایات خویش بر  روایات ذیل اسلامی استناد نموده اند:

1-  از پيامبر صلى الله عليه و سلم به سند ضعيف روايت شده است كه گفت: «يا أهل مكة لا تقصروا في أدنى من أربعة برد من مكة إلى عسفان»  (روايت طبراني در المعجم الكبير (۱۱۱۶۲)، ودار قطني (۳۸۷/۱)، وبيهقي  (3/ 13 ) ، يعنى: «اى اهل مكة، از مسافت كمتر از 4 بُرد ما بين مكة و عسفان (نمازها را) قصر نكنيد».

2- از ابن عباس رضي الله عنه سؤال شد كه آيا تا رفتن به عرفه نمازها را قصر كنيم؟ گفت: نه، ولى تا عسفان و جدة و طائف (ميشود نماز را قصر كرد) (التلخيص الحبير ۴۶/۲).  

3-ابن عمر و ابن عباس رضي الله عنهما هنگام سفر در مسافت 4 بُرد به بالا (يعنى بيشتر از (88.704) كيلومتر) نمازها را دو ركعت ميخواندند و روزه را نميگرفتند.

ابن عمر هنگام رفتن به « ذات النصب» نماز را قصر كرد، و بين اين مكان تا مدينة 4 بُرد مسافت بود (فتح الباري ۵۶۶/۲).

 در ضمن طوریکه قبلآ متذکر شدیم ، سفر بايد سفر مباح باشد تا احكام سفر بر او تعلق گيرد:

 در نتيجه كسى كه مسافت بيشتر از ( 88.704  )  كيلومتر را طى كند احكام سفر به او تعلق ميگيرد و ميتواند روزه رابخورد  و نمازها را قصر و جمع كند، ولى همانطور كه بيان شد بايد سفرش مباح باشد، ولى اگر مسافت طى شده كمتر از  ( 88.704  )    كيلومتر باشد، احكام سفر به بر او تطبیق نمیگردد،  و نميتواند كه روزه را بشكند و يا نمازها را قصر و جمع كند. 

و نا گفته نماند كه مسئله فوق الذكر يكى از آراء علماء در مورد مسافت قصر و جمع میباشد، و نظريات  ديگرى نيز وجود دارد و علماء نزديك به 20  قول را در مورد مسافت قصر بيان كرده اند. که نسبت طولانی شدن کلام از ذکر همه اقوال  امتناع میورزم.

قاعده ای  فقهی :

همه علما ء در این مورد متفق القول اند که ، به مجرد كه مسافر  به حالت  مقيم  درآيد به گرفتن  روزه  آغاز وايام قضا ء شده را  بعدا قضائى بياورند.
 ختم

 


August 19th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل اجتماعي